Delegaci na konferencji Évian.
4. REAKCJE | OPÓR | AKTY POMOCY 4.1 Relacje prasowe z nocy kryształowej | 4.2 Polityka uchodźcza w Europie | 4.3 Odwaga, żeby powiedzieć NIE | 4.4 Opór | 4.5 Ratujący
Zadania te dotyczą wydarzeń historycznych znanych jako Konferencja w Evian. Ich wykonanie pozwoli ci zrozumieć współczesne problemy związane z prawami człowieka, między innymi to, jak dziś patrzymy na uchodźców i migrantów.
Wezwanie do zorganizowania międzynarodowej konferencji
Gdy naziści doszli do władzy w 1933 r., w Niemczech żyło około 65 milionów ludzi. Z tego mniej niż 1% stanowili Żydzi. Jak mogliscie przeczytać w tekście do ćwiczenia "Życie żydowskiej mniejszości w Niemczech zmienia się" naziści wprowadzili setki przepisów, które bardzo utrudniły życie mniejszości żydowskiej - tak bardzo, że wielu Żydów uznało, iż nie mają wyboru i muszą wyjechać z kraju.
Sytuacja Żydów w Niemczech i Austrii (która została zaanektowana przez Niemcy w 1938 r.) nie była żadną tajemnicą dla reszty świata. Wiadomości z tych krajów napływały na bieżąco i wiele pisano na ten temat w amerykańskich i europejskich gazetach.
Na przykład w artykule redakcyjnym „New York Timesa” z 4 lipca 1938 r. podkreślono „niepojętą tragedię” niemieckich i austriackich Żydów, którzy „nie mają alternatywy poza wygnaniem”. Gazeta namawiała rząd amerykański do udzielenia pomocy żydowskim uchodźcom i powstrzymania Niemców przed wprowadzeniem polityki „eksterminacji”.
Wielu martwiło się sytuacją, a prezydent USA Franklin D. Roosevelt podjął kroki w kierunku zorganizowania międzynarodowej konferencji na temat sytuacji Żydów.
Konferencja w Evian
Konferencja została zorganizowana w lipcu 1938 r. w Évian-les-Bains, we Francji. Wzięli w niej udział przedstawiciele 32 państw. Ważną częścią konferencji były dyskusje dotyczące tego, co możnaby zrobić dla niemieckiech i austriackich Żydów oraz możliwości przyjęcia przez różne kraje żydowskich uchodźców.
Wiele spośród państw, które wzięły udział w konferencji miało już ustalone kwoty uchodzców, których przyjęły. Jednak z powodu naglącej sytuacji, miano nadzieję, że liczby te mogą być znacząco zwiększone. Ale konferencja zakończyła się zupełnie inną nutą". Spośród wszystkich uczestniczących w niej państw, tylko malutka Republika Dominikany zgodziła się na przyjęcie na krótki czas około 10 000 Żydów . Pozostałe kraje twierdziły, że ich sytuacja ekonomiczna powoduje, że nie mogą przyjąć więcej ludzi. Argumentowały, że większa liczba uchodźców w każdym z krajów spowodowałaby wzrost bezrobocia i że więcej Żydów w każdym z nich spowoduje większy antysemityzm.
Po nieudanej konferencji stało się jasne, że Żydzi z Niemiec i Austrii nie mają dokąd uciec - w sytuacji, gdy nazistowskie prześladowania intensyfikowały się.
Oświadczenia przywódców
Poniżej znajdziecie oświadczenia niektórych liderów biorących udział w konferencji.
Francja i Wielka Brytania twierdziły, że wzięły już mnóstwo uchodźców i że „nie mają już miejsca”.
Przedstawiciele z Belgii i Holandii powiedzieli, że ich kraje są „tak gęsto zaludnione, że nie ma miejsca dla żydowskich uchodźców”.
Australia ogłosiła, że nie ma obecnie żadnych „problemów rasowych” i że nie jest zainteresowana importowaniem ich przez zachęcanie do żydowskiej imigracji.
Szef delegacji Szwecji Gösta Engzell wyjaśnił, że jego kraj nie jest w stanie zbyt wiele pomóc w uporaniu się z „brzemieniem”, jakim dla Europy stał się „problem” żydowski.
4.2.a Co sądzisz o argumentach, jakimi niektóre kraje broniły się przed przyjęciem Żydów (w przeliczeniu na jeden kraj chodziło o około 19 tysięcy osób)?
4.2.b Dzisiaj także ludzie uciekają przed wojną, prześladowaniami i innymi nieszczęściami. Czy miałeś ostatnio okazję usłyszeć argumenty podobne do tych z lat 30. ubiegłego wieku z ust jakiegoś polityka lub innej osoby? Podaj przykłady.
4.2.c Co mogła zrobić społeczność międzynarodowa w 1938 r. i co może zrobić dzisiaj, by pomóc ludziom uciekającym przed wojną, prześladowaniami i chaosem?