Życie się zmienia 1939-1940

Byłam tam.

Janina miała 13 lat, gdy we wrześniu 1939 r. wybuchła II wojna światowa. Wtedy jej ojciec został zmobilizowany do wojska jako oficer rezerwy. Razem z innymi polskimi oficerami został internowany przez armię sowiecką, przebywał w obozie w Kozielsku, a potem razem ze swoim bratem został zamordowany w Katyniu.

Janina Bauman (1926-2009), Polska

Janina Bauman (1926-2009), Polska

Tutaj dowiesz się, jak zmieniło się życie Janiny i jej rodziny, gdy wybuchła wojna.

Początek wojny

Janina wraca z wakacji spędzanych z rodzicami w Truskawcu i obserwuje panikę wywołaną bombardowaniami.

1) Posłuchaj, jak Janina zapamiętała początek II wojny światowej w Polsce. Odpowiedz na poniższe pytania.

  • 1a. Zastanów się i wymień kilka sytuacji, w której ludzie mogą ulec panice?

  • 1b. Zastanów się i spróbuj opisać sytuację, w której czułeś/aś się zagrożony/a? Zastanów się, jaka sytuacja u ciebie wywołała to poczucie?

  • 1c. Teraz wysłuchaj fragmentu realcji Janiny Bauman o powrocie z wakacji w sierpniu 1939 r. Porównaj swoje wcześniejsze spostrzeżenia z tymi opisanymi przez Panią Bauman. Korzystając z własnej wiedzy, ale też posiłkując się tekstem źródłowym p.t. …. spróbuj uzasadnić słowa Janiny o młodych żołnierzach, których widziała w drodze z Truskawca do Warszawy.

Zrujnowana Warszawa

Janina, wraz z rodziną i sąsiadami, bierze udział w organizacji pomocy dla uchodźców przybyłych we wrześniu 1939 r. w Warszawie.

2) Posłuchaj, co Janina mówi o pierwszych miesiącach wojny. Odpowiedz na poniższe pytania.

  • 2a. Jak Warszawa pomagała uchodźcom?

  • 2b. Jak Janina wspomina pierwsze dni oblężenia Warszawy? Jaki obraz zapamiętaliście najbardziej?

  • 2c. Jak ocalono dom przy ulicy Granicznej? Czy to rzeczywiście był cud?

  • 2d. Podaj kilka określeń, które najlepiej opisują siostrę Franciszkę.

  • 2e. Posłuchajcie uważnie fragmentu dotyczącego zakupów, których siostra Franciszka dokonała razem z Janiną w sklepie „Tylko dla Niemców”. Wspólnie z kolegami z waszej grupy zastanówcie się i odpowiedzcie na pytanie: dlaczego, Waszym zdaniem, biorąc pod uwagę zachowanie w obliczu niemieckich żołnierzy, siostra Franciszka zniknęła z życia rodziny po śmierci babci Janiny Bauman.

Tajne nauczanie

Janina i jej koleżanki rozpoczynają naukę na tajnych kompletach.

3) Posłuchaj, jak Janina opisuje zachowanie swoich polskich koleżanek. Odpowiedz na poniższe pytania.

  • 3a. Jak rozumiesz sformułowanie „sytuacja zmieniła się diametralnie” użytego przez Janinę w odniesieniu do jej relacji ze szkolnymi koleżankami.

  • 3b. Wysłuchaj fragmentu relacji Janiny o jej uczestnictwie w tajnych kompletach, czyli nielegalnie organizowanych zajęciach szkolnych, które odbywały się niemal od samego początku wojny, już w 1939 r. Spróbujcie zdefiniować postawę nieżydowskich koleżanek Janiny w sytuacji konieczności noszenia przez nią opaski. Jak można by ją nazwać?