Wybierz język 
English 
svenska 
română 
Lithuanian 
Deutsch 
magyar 
Byłam tam.
Janina miała 13 lat, gdy we wrześniu 1939 r. wybuchła II wojna światowa. Wtedy jej ojciec został zmobilizowany do wojska jako oficer rezerwy. Razem z innymi polskimi oficerami został internowany przez armię sowiecką, przebywał w obozie w Kozielsku, a potem razem ze swoim bratem został zamordowany w Katyniu.
Janina Bauman (1926-2009), Polska
Początek wojny
Janina wraca z wakacji spędzanych z rodzicami w Truskawcu i obserwuje panikę wywołaną bombardowaniami.
1) Posłuchaj, jak Janina zapamiętała początek II wojny światowej w Polsce. Odpowiedz na poniższe pytania.
1a. Zastanów się i wymień kilka sytuacji, w której ludzie mogą ulec panice?
1b. Zastanów się i spróbuj opisać sytuację, w której czułeś/aś się zagrożony/a? Zastanów się, jaka sytuacja u ciebie wywołała to poczucie?
1c. Teraz wysłuchaj fragmentu realcji Janiny Bauman o powrocie z wakacji w sierpniu 1939 r. Porównaj swoje wcześniejsze spostrzeżenia z tymi opisanymi przez Panią Bauman. Korzystając z własnej wiedzy, ale też posiłkując się tekstem źródłowym p.t. …. spróbuj uzasadnić słowa Janiny o młodych żołnierzach, których widziała w drodze z Truskawca do Warszawy.
Zrujnowana Warszawa
Janina, wraz z rodziną i sąsiadami, bierze udział w organizacji pomocy dla uchodźców przybyłych we wrześniu 1939 r. w Warszawie.
2) Posłuchaj, co Janina mówi o pierwszych miesiącach wojny. Odpowiedz na poniższe pytania.
2a. Jak Warszawa pomagała uchodźcom?
2b. Jak Janina wspomina pierwsze dni oblężenia Warszawy? Jaki obraz zapamiętaliście najbardziej?
2c. Jak ocalono dom przy ulicy Granicznej? Czy to rzeczywiście był cud?
2d. Podaj kilka określeń, które najlepiej opisują siostrę Franciszkę.
2e. Posłuchajcie uważnie fragmentu dotyczącego zakupów, których siostra Franciszka dokonała razem z Janiną w sklepie „Tylko dla Niemców”. Wspólnie z kolegami z waszej grupy zastanówcie się i odpowiedzcie na pytanie: dlaczego, Waszym zdaniem, biorąc pod uwagę zachowanie w obliczu niemieckich żołnierzy, siostra Franciszka zniknęła z życia rodziny po śmierci babci Janiny Bauman.
Tajne nauczanie
Janina i jej koleżanki rozpoczynają naukę na tajnych kompletach.
3) Posłuchaj, jak Janina opisuje zachowanie swoich polskich koleżanek. Odpowiedz na poniższe pytania.
3a. Jak rozumiesz sformułowanie „sytuacja zmieniła się diametralnie” użytego przez Janinę w odniesieniu do jej relacji ze szkolnymi koleżankami.
3b. Wysłuchaj fragmentu relacji Janiny o jej uczestnictwie w tajnych kompletach, czyli nielegalnie organizowanych zajęciach szkolnych, które odbywały się niemal od samego początku wojny, już w 1939 r. Spróbujcie zdefiniować postawę nieżydowskich koleżanek Janiny w sytuacji konieczności noszenia przez nią opaski. Jak można by ją nazwać?
