4.2 Polityka uchodźcza w Europie

Zadania te dotyczą wydarzeń historycznych znanych jako Konferencja w Evian. Ich wykonanie pozwoli ci zrozumieć współczesne problemy związane z prawami człowieka, między innymi to, jak dziś patrzymy na uchodźców i migrantów. 

Co należy zrobić?

Przeczytajcie informacje i wykonajcie dotyczące ich ćwiczenia. 

Wezwanie do zorganizowania międzynarodowej konferencji

Gdy naziści doszli do władzy w 1933 r., w Niemczech żyło około 65 milionów ludzi.  Z tego mniej niż 1% stanowili Żydzi. Jak mogliscie przeczytać w tekście do  ćwiczenia "Życie żydowskiej mniejszości w Niemczech zmienia się"  naziści wprowadzili setki przepisów, które bardzo utrudniły życie mniejszości żydowskiej - tak bardzo, że wielu Żydów uznało, iż nie mają wyboru i muszą wyjechać z kraju.

Sytuacja Żydów w Niemczech i Austrii (która została zaanektowana przez Niemcy w 1938 r.) nie była żadną tajemnicą dla reszty świata. Wiadomości z tych krajów napływały na bieżąco i wiele pisano na ten temat w amerykańskich i europejskich gazetach.

Na przykład w artykule redakcyjnym „New York Timesa” z 4 lipca 1938 r. podkreślono „niepojętą tragedię” niemieckich i austriackich Żydów, którzy „nie mają alternatywy poza wygnaniem”. Gazeta namawiała rząd amerykański do udzielenia pomocy żydowskim uchodźcom i powstrzymania Niemców przed wprowadzeniem polityki „eksterminacji”.

Wielu martwiło się sytuacją, a prezydent USA Franklin D. Roosevelt podjął kroki w kierunku zorganizowania międzynarodowej konferencji na temat sytuacji Żydów.

Konferencja w Evian

Konferencja została zorganizowana w lipcu 1938 r. w  Évian-les-Bains, we Francji. Wzięli w niej udział przedstawiciele 32 państw. Ważną częścią konferencji były dyskusje dotyczące tego, co możnaby zrobić dla niemieckiech i austriackich Żydów  oraz  możliwości przyjęcia przez różne kraje żydowskich uchodźców. 

Wiele spośród państw, które wzięły udział w konferencji miało już ustalone kwoty uchodzców, których przyjęły.  Jednak z powodu naglącej sytuacji, miano nadzieję, że liczby te mogą być znacząco zwiększone. Ale konferencja zakończyła się zupełnie inną nutą". Spośród wszystkich uczestniczących w niej państw, tylko malutka Republika Dominikany zgodziła się na przyjęcie na krótki czas około 10 000 Żydów . Pozostałe kraje twierdziły, że ich sytuacja ekonomiczna powoduje, że nie mogą przyjąć więcej ludzi. Argumentowały, że większa liczba uchodźców w każdym z krajów spowodowałaby wzrost bezrobocia i że więcej Żydów w każdym z nich  spowoduje większy antysemityzm. 

Po nieudanej konferencji stało się jasne, że Żydzi z Niemiec i Austrii nie mają dokąd uciec - w sytuacji, gdy nazistowskie prześladowania intensyfikowały się.    square.jpg

Delegaci na konferencji Évian.

Oświadczenia przywódców

Poniżej znajdziecie  oświadczenia niektórych liderów biorących udział w konferencji.

Francja i Wielka Brytania twierdziły, że wzięły już mnóstwo uchodźców i że „nie mają już miejsca”.

Przedstawiciele z Belgii i Holandii powiedzieli, że ich kraje są „tak gęsto zaludnione, że nie ma miejsca dla żydowskich uchodźców”.

Australia ogłosiła, że nie ma obecnie żadnych „problemów rasowych”  i że nie jest  zainteresowana importowaniem ich przez zachęcanie do żydowskiej imigracji.

Szef delegacji Szwecji Gösta Engzell wyjaśnił, że jego kraj nie jest w stanie zbyt wiele pomóc w uporaniu się z „brzemieniem”, jakim dla Europy stał się „problem” żydowski.

 

Odpowiedz na pytania

  • 4.2.a Co sądzisz o argumentach, jakimi niektóre kraje broniły się przed przyjęciem Żydów (w przeliczeniu na jeden kraj chodziło o około 19 tysięcy osób)?

  • 4.2.b Dzisiaj także ludzie uciekają przed wojną, prześladowaniami i innymi nieszczęściami. Czy miałeś ostatnio okazję usłyszeć argumenty podobne do tych z lat 30. ubiegłego wieku z ust jakiegoś polityka lub innej osoby? Podaj przykłady.

  • 4.2.c Co mogła zrobić społeczność międzynarodowa w 1938 r. i co może zrobić dzisiaj, by pomóc ludziom uciekającym przed wojną, prześladowaniami i chaosem?